|
|
|
ادبي ـ هنري روستا ـ دوره يازدهم(۱۳۷۶)
بيانيه هيأت داوران :
جشنواره روستا ديدگان را به تماشاي آثار
مرتبط با شيوه اي خاص از معيشت مي برد؛
شيوه اي از حيات كه ساده تر، صميمي تر و زيباتر است. ما اعضاي
هيئت داوري يازدهمين جشنواره روستا دراين فرصت
مغتنم، شاهد آثاري بوديم كه وظيفه گرانسنگ تصوير كردن وضع موجود
يا ارائه پشنهادي براي بهبود اوضاع در مناطق غير شهري را بر ذمه خويش نهاده بودند.
اينك و به حكم ادب، ضمن تقدير از تلاش تمامي چهادگران و اداي تصويرسازي براي روستا
و روستاييان ذكر چند نكته را ضروري مي دانيم:
1- سخن
گفتن شايسته براي هر گروه از مخاطبان، در گرو آشنايي با دنياي ايشان، آگاهي از
مصلحتهاي آنان و وقوف بر رويكردهاي مطلوب براي اصلاح روزگار آنهاست. بر اين اساس
ضروري به نظر مي رسد كه در فعاليت هاي آموزشي و ترويجي، علاوه بر تلاش روزافزون
براي ارتقاء تكنيكها، به درك و تأثيرپذيري مخاطبان بيشتر توجه مي شود.
به عبارت ديگر، هدف كاملاً روشن برنامه هاي آموزشي و ترويجي،
ايجاب مي كند كه سياستگذاران و نيز توليدكنندگان اين برنامه ها بيش از گذشته از
فنون ارزشيابي استفاده ببرند. به اين ترتيب است كه در طول زمان در زمينه ساخت
برنامه آموزشي و ترويجي، صاحب نظر و توانمند خواهيم شد.
2- در محيطهاي غير شهري آنجا كه انسانها به فطرت نزديكترند نگاه
ديني به هستي، بن مايه حيات جمعي است. نقشها و آواها، دست ساخته ها و هر چيز اصيل
ديگر تجسم مفاهيم و مضامين ديني است. بر اين اساس، آن كار مرتبط با روستا كه اين
محيط را با ديده اي محرم بنگرد و با انديشه اي مؤمن به اعتلاي اين محيط، به نفسير
آن بپردازد، قطعاً تصويرساز و منادي تجلي هاي ديني در عرصه هاي مختلف حيات روستا
خواهد بود. متاًسفانه در مواردي، گرايشهايي به تفسير قوم نگاري ـ به معناي ترسيم
بدويت ـ در برخي آثار به چشم مي خورد. اين نگاه كه تحت تآثير شيوه تعريف خودي از
منظر بيگانه است راهي به صلاح نخواهد بود.
3- از بيانهاي جدي هر اثر مستند موفق، اعتبار تحقيق و برخورداري
آن از دانسته ها و اطلاعات دقيق است. بي شك داشتن موضوع بكر و ناشناخته،نقطه قوتي
براي هر اثر مستند است اما كدام مستندساز فكور است كه تنها به يافتن موضوع خود
اكتفا كند. ما در محضر اساتيد فن، همواره شنيده ايم كه موضوع خوب، بايد به خوبي هم
پرداخت شود، تا مستند خوبي فراهم آيد.
اين گوهر ناب را به رسم امانتداري، از محضر آن اساتيد به دوستان
جوان مستندساز خود هديه و خاطرنشان مي كنيم كه غفلت از نوشتن فيلمنامه اي دقيق براي
آثار مستند و اتكا به بداهه گيري و بديهه سازي، آثار مستند را از عقلانيت ضروري آن
(يعني نسبتي كه اثر مستند بايد با هدف خود داشته باشد) دور مي سازد و آن را بيشتر
به امري ذوقي تبديل مي كند.
پس به ياد داشته باشيم كه مستند كشف و نفسير خلاقه واقعيت
است و الزماً هر كجا كه موضوعي خوب در ميان بود يا بازيگري غير حرفه اي به استمداد
طلبيده شد، يا سنتي قومي به تصوير كشيده شد، با مستند مواجه نيستيم. اثر مستند
واقعيت پرداخته شده در صافي ذهن خلاق هنرمند است. در اين مسير تحقيق، فيلمنامه،
شيوه ها، فنون و تكينيك هاي فيلم سازي، بايد به مثابه معانيي تلقي شوند كه چون جمع
شدند، آن گاه فيلمساز مي تواند اميد زدن گوي بيان را در دل بپروراند.
4- ابزار ويدتو، امكانات بسيار مناسبي را در اختيار فيلمسازان
قرار داده است و پيشرفت فني در اين زمينه قطعاً ادامه خواهد داشت. در مواردي به نظر
مي رسد كه سادگي ابزار، به نوعي ساده گرفتن و تساهل دركار را به دنبال آورده است در
حالي كه قاعدتاً شناخت دقيقتر امكانات ويدئو مي تواند فيلمسازان جوان و فكور ما را
براي بيان مفاهيم متعالي تر، مجهزتر و ممهزتر سازد.
5- توجه اخير به ساخت مستند ـ اين سهل ممتنع ـ اسباب اميدواري
است و اميد مي رود با اهتمام دست اندركاران و دلسوختگان فرهنگي كشور، پاجوش هاي
جديد درخت تناور فرهنگي اين سرزمين, هر چه زودتر ببالند و بر جهان منتظر امروز،
سايه افكن شوند. از ميان گفتني هاي بسيار در خصوص مستند ذكر اين نكته را ضروري تر
يافتيم كه هدايت مجموعه فعاليت هاي مستندسازي به سمت و سويي مطلوبتر، از اولويتهاي
بي ترديد است.
ديدن صادقانه اوضاع و پرهيز از چركتابي يا چروك نمايي، دريافت
اشارات و بشارات مستتر در هستي و خارج كردن مستندسازي از قالب هاي تنگ نگاههاي غرب
مدارانه و در يك كلام دستيابي به مستندي طراز فرهنگ الهي اين سرزمين، جهدي است كه
همتي وافر مي طلبد. اين جهاد، از فرزندان راستين سلمان و حافظ و ملاصدرا توقع مي
شود و نيك مي دانيم كه تمناي وصل بي حوصلگان و خردمايگان، از سر خيال پردازي است!
در خاتمه، ضمن آرزوي توفيق براي همگان، از آن يگانه ازلي و ابدي
مي خواهيم كه در روزي داوري ما را شرمنده پاكان و نيكان و شهيدان نسازد و در زمره
پيروان حقيقت، دلبستگان لايت و منتظران محشورمان كند.
|