زندگينامه
پرويز فني زاده در سال 1316 متولد شد. پيش از آن كه فعاليت هنري را آغاز كند حروف چين و مصحح روزنامه اطلاعات بود. در سال 1337 به كلاس هاي هنرهاي دراماتيك رفت و با گروهي از دوستانش گروه « تئاتر گل سرخ » را تشكيل داد، و در سال1340 به عضويت گروه « گروه تئاتر پازارگاد » درآمد. از اين پس در مقام بازيگر حرفه اي تئاتر به فعاليت هايش ادامه داد، و كار در روزنامه اطلاعات را رها كرد و به اجراي نقش هايي در صحنه و تلويزيون پرداخت. فني زاده در سال 1345 به استخدام اداره هنرهاي دراماتيك (اداره برنامه هاي تئاتر) درآمد و استعداد خود را در ايفاي نقش هاي طنزآميز نشان داد. در منطقه جنگي، مستأجر، فرانسوا، پرواربندان، واي بر مغلوب، يك نوكر و دو ارباب، حسن كچل، خوشا به حال بردباران، مرده هاي بي كفن و دفن، باغ وحش شيشه اي، استثنا و قاعده، سرگذشت مرد خسيس، سرباز لاف زن، خبرچين، استحاله، دست بالاي دست، جعفرخان از فرنگ برگشته، جايي كه صليب گذاشته اند، آي بي كلاه آي با كلاه، چوب به دست هاي ورزيل، پست خانه، مترسكي در شب، قطار سريع السيرسانتياگو، مسافران، گرگ ها و شش شخصيت در جست و جوي نويسنده ، شماري از نمايش هايي هستند كه فني زاده در آن ها بازي كرده است. استعداد و انعطاف فني زاده در بازيگري پاي او را به سينما باز كرد.
ايفاي نقش يك روشن فكر پرحرف و مخالف خوان در خشت و آينه (1344) ساخته ابراهيم گلستان نخستين حضور فني زاده در جلو دوربين فيلمبرداري است. فني زاده پس از بازي كوتاه ديگري در فيلم گاو (داريوش مهرجويي، 1348) كه نتوانست استعداد او را عيان سازد، در فيلم رگبار (بهرام بيضائي، 1350) و سپس تنگسير (امير نادري، 1352) به ايفاي نقش پرداخت.
بازي فني زاده به نقش آقاي حكمتي (رگبار) و اسماعيل (تنگسير) يكي از ويژگي هاي بارز او را نشان داد: نگاه نافذ. بسياري او را با همين نگاه نافذ ستودند و فني زاده با همين نگاه نافذ به ايفاي نقش هاي مؤثري در فيلم هاي گوزن ها ( مسعود كيميايي1354) و بوف كور (كيومرث درم بخش، 1354) پرداخت. فني زاده در پنجمين دوره جشنواره سپاس ( 1352) باري بازي در فيلم رگبار جايزه بهترين بازيگر نقش اول مرد را دريافت كرد. فني زاده هم چنين در دو مجموعه تلويزيوني دايي جان ناپلئون (ناصر تقوايي، 1354) به نقش « مش قاسم » و سلطان صاحبقران (علي حاتمي، 1355) در نقش « مليجك » استعداد خارق العاده اي از خود نشان داد. قبل هر كس ديگري خود فني زاده نتوانست از موقعيتي كه به پشتوانه لياقت، خلاقيت و استعداد خود كسب كرده بود پاس داري كند. بازي در فيلم هايي مثل غريبه (شاپور قريب، 1351) قربون هرچي خوشگله (نظام فاطمي ، 1352) شام آخر (شهيار قنبري، 1355) جمعه (كامران قدكچيان، 1356) سرخ پوست ها (غلام حسين لطفي، 1357) ، باغ بلور (ناصر محمدي، 1357) قدغن (عليرضا داود نژاد، 1357) و اعدامي (محمد باقر خسروي،1360) به اندازه فيلم هاي قبلي او ماندگار و تأثيرگذار نيستند. فني زاده 42 سال عمر كرد. او از سال هاي ميانه زندگي كوتاهش تحت تأثير «وسوسه هاي زميني» به ويران كردن خود پرداخت، و تمام استعداد و توان و تجربه هاي خود را به پاي همين وسوسه ها هدر داد و مرگش نيز در پي همين وسوسه رقم خورد. فني زاده در آخرين روزهاي حياتش در فيلم اعدامي بازي مي كرد. با مرگ دريغ آور او نقش اش به رضا كرم رضايي محول شد، كه شباهت زيادي به او نداشت.