ارتش سرخ براي دستگيري ژنرال دينيكين و تار و مار كردن بقاياي گارد سفيد وارد بندر انزلي مي شود. «هيئت اتحاد اسلام» از ژنرال راسكولنيكف و ارژنيكيدزه استقبال و ميرزا كوچك خان با آنان در كشتي كورسك ملاقات مي كند و پيماني 9 ماده اي منعقد مي كنند. به دنبال آن جمهوري گيلان برقرار مي شود. مدتي بعد با وقوع «كودتاي سرخ» ميرزا و يارانش به جنگل مي زنند. ميرزا دو تن از ياران خود به نامهاي ميرصالح مظفرزاده و گائوك را براي توضيح اهداف نهضت جنگل به اتحاد شوروي مي فرستد.
حيدرعمواوغلي، از اعضاي حزب كمونيست ايران، براي نظارت و كمك به منطقه اعزام و كميته ي جديدي تشكيل مي شود كه احسان الله خان، از ياران نزديك ميرزا، در آن نقشي ندارد. خالو قربان، كه تا آن لحظه با نهضت همكاري داشته، با ميرزا از درمخالفت در مي آيد و جنگ برادر كشي آغاز مي شود. لشكر قزاق به فرماندهي رضاخان به هر دو گروه متخاصم حمله مي آورد و در وضعي متشنج رضاخان وارد گيلان مي شود. انقلاب شكست مي خورد . ميرزا و تني چند از يارانش براي ياري گرفتن از سران ايل شاهسون به سوي خلخال حركت مي كنند. راهنماي او كشته مي شود و ميرزا در برف و كولاك يخ مي زند. جسد او را مي يابند و سر از پيكرش جدا مي كنند.
|