محمد تهامي نژاد و ورهرام از فيلمسازي درباره خليج فارس گفتند
نشست پنجم برنامه گفت و گوي نويسندگان و پژوهشگران خليج فارس با حضور «محمد تهامي نژاد» محقق و فيلمساز آغاز شد.
به گزارش سايت سينمايي سوره، محمد تهامي نژاد در اين برنامه به توضيح مختصري درباره فيلم هاي مستندي که از دهه هاي پيش تاکنون درباره خليج فارس ساخته شده است پرداخت و تاريخچه فيلم هاي مستند خلج فارس را به صورت يک فيلمنامه مرور کرد. اين مستندساز گفت: مستندهايي که اکنون در اختيار ما قرار دارد در نتيجه پژوهش روي محيط زيست، تاريخ، فرهنگ، تمدن و مسائل مختلف خليج فارس ساخته شده است و اين دستاوردهاي پژوهشي حول تاريخ به دو روايت شکل گرفته، يکي تاريخ توليد فيلم و ديگري تاريخ اتفاقاتي که در اين منطقه رخ داده است. به گفته تهامي نژاد اين مستندها مسيري را طي کرده اند تا از يک گزارش و پژوهش بي صدا و يک متن به فيلم هاي مستند حوزه خليج ايراني تبديل شده اند. او طي سخنانش به فيلم هاي مختلفي از فيلمسازاني چون: «ابراهيم گلستان»، «محمدرضا اصلاني»، «حجت فروغي»، «بهرام بيضايي» و «بابک محمدي» اشاره کرد و از فيلم «علف» و مستندي از «خليج فارس» که تصاويري از ساختمان بخش جنوبي راه آهن ساخته آلماني ها ثبت کرده است، به عنوان قديمي ترين فيلم هاي مستند نام برد. همچنين تهامي نژاد اشاره نمود که فيلم خليج فارس قديم ترين تصاوير هوايي مربوط به ايران را در خود دارد. وي در ادامه افزود: اين فيلم رضاخان را در اسکله بندر شاهپور نشان مي دهد. همچنين تهامي نژاد اظهار داشت که تاکنون هيچ فيلمي درباره جداشدن بحرين از ايران در ميان فيلم هاي مستند نديده است. در ادامه سخنراني هاي پنجمين برنامه گفت و گوي نويسندگان و پژوهشگران خليج فارس، «فرهاد ورهرام» فيلمساز مستند، بزرگترين مشکل پيش روي فيملسازان در زمينه ساخت فيلم مستند خليج فارس را نبود پژوهش و منوگرافي هاي صحيح در اين منطقه دانست. اين مستندساز گفت: در زمينه خليج فارس فيلم هاي فراواني ساخته شده اما متأسفانه تحقيق کمتري در اين زمينه صورت گرفته است. البته کتاب هاي زيادي دز زمينه خليج فارس منتشر شده است، اما اين کتاب ها به ساخت فيلم هاي مستند کمک نمي کنند. ورهرام ادامه داد: بهترين کتابي که در زمينه خليج فارس منتشر شده است، کتاب «اهل هوا» نوشته «غلامحسين ساعدي» است. اما من کتاب «خارک» نوشته جلال آل احمد را براي ساخت فيلم مستند فيد نمي دانم. چراکه اين کتاب سياسي است و مي خواهد به انگليسي ها تشر بزند. ورهرام از مؤسسه خليج فارس و درياي عمان ياد کرد و گفت: اين گروه در سال 1350 با پشتوانه مالي سازمان برنامه و بودجه شکل گرفت و به مدت 5 سال مطالعات مفصلي در زمينه درياي عمان و خليج فارس انجام داد. اما بيشتر تحقيقات آنها يعني 54 تحقيق به درياي عمان اختصاص يافته است. از سوي ديگر منوگرافي هاي اين کتاب بسيار بود، اما تنها بخش اندکي از آنها به حاشيه اين درياها اختصاص يافته و تنها دو تحقيق درباره «تيس» و «چابهار» از اين گروه به جا مانده است. از نظر ورهرام به جز در مجله «هنر و مردم» در بسياري از منابعي که از پيش از انقلاب باقي ماند، حاوي اطلاعات مناسبي براي فيلمسازان نبوده اند. کارگردان مستندهاي نخل و ياد و يادگار با انتقاد از پژوهشگران گفت: متأسفانه امروز وظيفه تحقيق به عهده فيملسازان افتاده است. اين تحقيق به کارهاي ديگر فيلمسازي افزوده شده و کار آنها را سخت کرده است. ورهرام ادامه داد: از سوي ديگر متأسفانه هيچ يک از اين پژوهش ها به شکل گزارشي و کتبي در نيامده و نگهداري نشده اند، با وجود اينکه فيلمسازان درباره خليج فارس تحقيقاتي انجام داده اند. من تصور مي کنم که دليل آن است که به شکل تخصصي در اين زمينه فعال نبوده اند. سخنران اين جلسه از به غفلت سپردن حافظه تاريخي ايران درباره خليج فارس انتقاد و خواستار توجه هر بيشتر سازمان هاي دولتي و پژوهشگران در زمينه خليج فارس شد. انتهای پیام /