نگاهي به نخستين ساخته سينمايي عبدالحسن برزيده

«دکل» هنوز هم بيننده دارد

فيلم سينمايي «دکل» به عنوان نخستين تجربه کارگرداني عبدالحسن برزيده با آنکه چند سال پس از پايان جنگ تحميلي ساخته و اکران شد، اما همچنان مخاطبان را به خود جلب مي‌کند.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، برزيده جزو فيلمسازان تحصيلکرده سينماي ايران است که جنگ را از نزديک لمس کرده و اين فيلم در اصل تصوير بخشي از خاطرات و مشاهدات وي از جبهه ها محسوب مي شود. به همين خاطر، فيلم به واقعيت زنده جنگ نزديک مي شود و از اغراق و ارائه تصوير غيرواقعي از جنگ دوري مي کند. از سوي ديگر، آموزش هاي آکادميک باعث شده اين فيلمساز بر اساس اصول تعريف و تجربه شده کارگرداني اثر خود را با کيفيت قابل قبول ارائه دهد.
    اين فيلم که سال 1374 ساخته شده، داستان فعاليت گروهي از رزمندگان است که در برابر حمله دشمن به شهرهاي مرزي هسته مقاومت تشکيل مي دهند. دشمن با استفاده از يک ديده بان مسلط بر منطقه شهر و مواضع رزمندگان ايراني را گلوله باران مي کند. حميد همراه ساير همرزمانش اين ديده بان را که روي يک دکل مستقر شده سرنگون مي کنند و شرايط نابودي محل استقرار ساير نيروهاي دشمن و مقدمات يک عمليات گسترده را فراهم مي سازند. در اين ميان عشق امير به خواهر حميد باعث ايجاد نزديکي بيشتر ميان اين دو نفر مي شود.
    اين فيلم در دوره اي ساخته شد که هنوز آثار دفاع مقدس دنبال انعکاس بخشي از مبارزه ها، جنگ ها يا عمليات نظامي عليه دشمن بعثي بودند. در حالي که برزيده در فيلم سينمايي "دکل" مسئله جنگ و زندگي را به صورت توامان مورد توجه قرار مي دهد و به هيچ وجه اثري ضدجنگ نمي سازد. بلکه به طور مستقيم مسئله دفاع را مطرح مي سازد و اينکه رزمندگان ايراني به راستي عاشق زندگي بودند و به خاطر دفاع از خاک و مردمشان تن به اين جنگ نابرابر دادند.
    عشق امير به مريم (خواهر فرمانده اش)، حضور مداوم مريم در جبهه، ادامه زندگي مردم زير بمباران دشمن، توجه يکي از بسيجيان به حيوانات اهلي آسيب ديده بر اثر حمله دشمن و فداکاري رزمندگان براي نجات همرزمان خود از منطقه تيررس دشمن نمونه هايي از علاقمندي شخصيت هاي داستان به زندگي است و بيانگر اين مطلب که آنها براي حيات خود و ديگران ارزش زيادي قائل هستند. به گفته برزيده «هنر مردان جنگ در همين است که عشق به زندگي و شهادت را کنار هم حفظ مي کردند.»
    البته در اين فيلم نيز مريم به عنوان تنها شخصيت زن حضوري کمرنگ در داستان دارد و فقط در يک سکانس فيلم حضور مريم را به صورت چشمگير مي توان مشاهد کرد و همچنان عمليات نظامي محور اصلي قصه است. با اين وجود، زماني رزمندگان ايراني عليه دشمن دست به انجام عمليات و مبارزه مي زنند که آنها مردم غيرنظامي و بي دفاع شهر را مورد تهاجم و گلوله باران قرار مي دهند.
    عنصر ديگري که به خوبي در "دکل" ديده مي شود و آن را از بيشتر فيلم هاي عرصه دفاع مقدس متمايز مي کند، استفاده از مضموني عاشقانه در فيلم است. البته پيش از اين فيلم اشاره هايي به علاقمندي و عشق شخصيت هاي اصلي فيلم هاي دفاع مقدس به همسر و فرزند وجود داشت، اما اينکه يک عشق در جنگ شکل بگيرد و رزمنده اي به خواستگاري رسمي خواهر فرمانده خود برود در فيلم هاي قبلي اين عرصه وجود نداشت.
اين فيلم براي به دست آوردن جذابيت لازم از دو عنصر جلوه هاي ويژه مناسب و دکوپاژ دقيق فيلمنامه بهره مي برد. مسئوليت طراحي و اجراي جلوه هاي ويژه اين فيلم را محمدرضا شرف الدين بر عهده داشت که از هم دانشگاهي هاي برزيده بود و شناخت اين دو نفر از خواسته هاي يکديگر و توجه به اصول فيلمسازي در کنار آشنايي با ابزار نظامي و شکل انفجارهاي مختلف باعث افزايش کيفيت فيلم شد.
    محمدرضا ايرانمنش، مهدي قلي پور، نيلوفر محمودي، عليرضا اسحاقي، محمودرضا ثاني و شهرام شريفي نقش هاي اصلي فيلم را بازي مي کردند. اين بازيگران با آنکه از تجربه حضور در فيلم هاي دفاع مقدس برخوردار بودند، اما در اين اثر جلوه ديگري از بازي خود ارائه کردند. به خصوص اينکه بازيگران فيلم بايد در اين اثر زندگي مي کردند نه اينکه فقط به انجام کارهاي نظامي بپردازند. در اصل بازيگران فيلم بايد با دقت خاصي ويژگي هاي نظامي يک رزمنده را در کنار علاقه به زندگي عادي مورد توجه قرار مي دادند.
    «دکل» در جشنواره فيلم فجر سال 1374 موفق به دريافت جايزه بهترين فيلم اول و نامزدي براي دريافت جايزه بهترين فيلمنامه، تدوين، جلوه هاي ويژه و صحنه آرايي شد. همچنين اين فيلم از جشنواره فيلم دفاع مقدس سال 1375 جايزه بهترين کارگرداني، جلوه هاي ويژه و موسيقي متن را به دست آورد و نامزد دريافت جايزه بهترين تهيه کننده، نقش اول مرد، صحنه آرايي، فيلمبرداري، تدوين و نقش دوم مرد بود. فيلم سينمايي «دکل» به مناسبت فرارسيدن هفته بسيج از شبکه دو سيما پخش شد.
انتهای پیام /