نگاهي به «گيس ‌بريده» جمشيد حيدري

همه چيز در سطح حرکت مي‌کند

در دهمين ساخته جمشيد حيدري حضور بازيگران حرفه‌اي در کنار مضموني جسورانه، انتظار مواجهه با فيلمي متوسط و آبرومند را در مخاطب ايجاد مي‌کند. اما آنچه روي پرده به تصوير درمي‌آيد نه متوسط است نه جسورانه.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، موضوع مطرح شده در «گيس بريده» به جهت ارائه در مديوم سينما تازگي خاصي دارد، بخصوص که همواره بهره گيري سينما از اخبار به اصطلاح روزنامه و صفحه حوادث، جذابيت اوليه اي ايجاد مي کند که البته فقط به جهت طرح موضوع است. اما آنچه مي تواند فيلم را از جهت سينمايي برجسته کند، نگاه و پرداخت هنرمندانه موضوع است.
    در «گيس بريده» بسط سينمابي اين موضوع همسو شده با نگاهي سهل و سطحي به همه عناصر از فيلمنامه تا بازي و طبعاً پرداخت تصويري. با ذکر اين نکته که سهل و سطحي بودن تبديل به نقصاني مزمن در فيلم شده که حتي توانايي هاي بالقوه بازيگران مطرح خود را هم پوشش داده است. از بازي و حضور بازيگران حرفه اي در اين فيلم گفتيم که گلشيفته فراهاني و محمدرضا شريفي نيا شاخص ترين آنها هستند.
    فراهاني بازيگري جوان و تواناست که همزمان فيلم «ميم مثل مادر» را هم بر اکران سينماهاي تهران دارد. کاراکتري جسور هم به جهت موقعيت سني و هم خاستگاه اجتماعي و تاريخي که بازي اين بازيگر با وجود برخي ضعف هاي حاکم بر فيلم، آن را بيادماندني و باورپذير مي کند. کاراکتر مريم در «گيس بريده» هم داراي ويژگي هاي بالقوه و مستعدي است که مي تواند به عنوان انگيزه هاي اوليه بازيگر مورد توجه قرار گيرد. اما در ادامه چه اتفاقي مي افتد؟
    مريم نوجواني است که گرفتار بدگماني پدر و اولياء مدرسه شده، بدون آنکه تقصيري در اين ميان داشته باشد. سوء رفتار پدر و ضرب و شتم مکرر او را وادار به اقدام قانوني و شکايت از پدرش مي کند. در بخش مياني هم مسير آوارگي او در شهر و بحراني که مي گذراند به ترسيم تصويري از موقعيت هاي خطرناک براي دختري مانند او مي انجامد. مشخص است که اين کاراکتر از جهت اجرا هم مي تواند موقعيت هاي بالقوه خوبي در اختيار بازيگر قرار دهد، بخصوص بازيگري که دغدغه تجربه نقش هاي متفاوت را دارد.
    واقعيت هم اين است که حضور اين بازيگر و توانايي هايش مي تواند در مواقعي فيلم را در اختيار بگيرد و در واقع چشم را بر ضعف هاي موجود و سئوال برانگيز بودن موقعيت طراحي شده ببندد ولي اين فقط براي چند لحظه است نه بيشتر. نکته مهمتر اينکه همين تک امتياز فيلم در بهره گيري از حضور فراهاني نتوانسته در مورد بازيگران ديگر هم صدق کند و حضور آنها موجب شده شاهد کاراکترهايي تخت و يک بعدي از پدر، مادر، معلم و ... باشيم.
    فيلم بدون آنکه به ساختاري درخور اين موضوع بپردازد در توزيع اطلاعات هم عجولانه عمل و برگ برنده خود را زودهنگام رو مي کند، بدون آنکه اين رويکرد کمکي به روايت و قصه پردازي کند. اقدام مريم به شکايت از پدر، همان برگ برنده اي است که به نظر مي آيد به جهت جسارت و به نوعي ناچاري فاعل آن، بايد پرداخت مناسبي داشته باشد تا رسيدن شخصيت به اين راهکار باورپذير جلوه کند. ولي در ادامه اين کنش در زمان و موقعيتي ناکارآمد ارائه مي شود.
    از جهت پرداخت شخصيت ها هم اينطور تعبير شده که براي ايجاز در معرفي و صرف کمترين زمان ممکن، رفتن سراغ تيپ هاي آشناي مأنوس با ذهن، تنها و آسانترين راه ممکن است. راهکاري که به ناچار تحول ـ نه تغيير ـ اين تيپ ها را در پي دارد و در کاراکتر پدر، مادر، معلم، دختر فراري و ... مشهود است. رويکرد جالب ديگر که برخاسته از همين نگاه است، طراحي ديالوگ هايي براي کاراکترهاست که انگيزه ها و اهداف آنها را مشخص و به نوعي آنها را تطهير مي کند. حرف هاي شعاري پدر درباره اين که بزرگترها خيرخواه بچه هايشان هستند و حرف هاي مادر معلم برخي از آنها هستند.
    وقتي به ديالوگ هايي مانند آنچه ميان دو قاضي دادگاه مي گذرد و تنها جنبه اطلاعاتي دارد فکر مي کنيم و اين ارزيابي ها را در کنار هم قرار مي دهيم اين نکته پررنگتر مي شود که از پرداخت هنرمندانه و آن نگاه ويژه سينمايي در کليت فيلم کمتر نشاني است و همه چيز در سطح حرکت مي کند.
انتهای پیام /