ژانر فيلم‌هاي شرکت کننده در جشنواره فجر در يک نگاه

سينماگران دفاع مقدس دست پر به جشنواره فيلم فجر مي‌آيند

در جشنواره فيلم فجر امسال فيلم‌هاي ايراني که در ژانر دفاع مقدس ساخته شده‌اند، حضوري پررنگ دارند و هفت فيلم حاضر در بخش مسابقه در اين گونه سينمايي قرار مي‌گيرند.

    به گزارش سايت سينمايي سوره به نقل از مهر، از ميان 25 فيلمي که براي رقابت در بخش هاي مختلف مسابقه جشنواره فجر امسال انتخاب شده اند، فيلم هاي سينمايي "اخراجي ها"، "اتوبوس شب"، "پاداش سکوت"، "دست هاي خالي"، "روز سوم"، "سنگ کاغذ قيچي"، "مثل يک قصه" در ژانر دفاع مقدس قرار دارند. يکي از ويژگيهاي آثار جنگي جشنواره امسال پرداختن به مسايل وابسته به جنگ تحميلي است و کمتر اثري وجود دارد که به طور مستقيم مسئله فعاليت رزمندگان در جبهه هاي نبرد را به تصوير بکشد.
    فيلم "اخراجي ها" به کارگرداني مسعود ده نمکي درباره مجيد از اراذل محله هاي جنوب شهر است که عاشق دختر ميرزا مي شود. شرط ازدواج سر به راه شدن مجيد است و او مي خواهد در اين راه به حيله اي متوسل شود. اکبر عبدي، ارژنگ امير فضلي، امين حيايي، محمدرضا شريفي نيا، نيوشا ضيغمي و کامبيز ديرباز بازيگران فيلم هستند.
    ده نمکي پس از اينکه با ساخت مستند "فقر و فحشا" فيلمسازي را به عبارتي مشق مي کند و اين فيلم با مشکل عدم موافقت مديران فرهنگي براي انتشار و اکران عمومي اثر مواجه شد، اين کارگردان فيلم مستند بلند ديگري با عنوان "کدام پيروزي کدام استقلال" را در سال 84 ساخت که البته تاکنون فرصت اکران را به دست نياورده است. پس از آن ده نمکي ساخت "اخراجي ها" را در سال 85 با حمايت مرکز گسترش سينماي مستند و تجربي آغاز کرد که از زمان توليد با توجه به قصه خاص و بازيگراني که انتخاب کرده بود، اخبار متفاوتي درباره اين فيلم انتشار يافت.
    "اخراجي ها" قرار است نخستين اکران عمومي خود را در جشنواره فيلم فجر انجام دهد و به نظر مي رسد با توجه به حمايت و مشارکت وزارت ارشاد از اين اثر و ناکامي ده نمکي در به نمايش درنيامدن دو اثر قبلي اش، اين فيلم امکان اکران را به دست بياورد. البته ده نمکي از سابقه توليد فيلم هاي داستاني برخوردار نيست و اينکه تا چه اندازه قواعد فيلمسازي را در کنار ارتباط مخاطب قرار داده است، بايد پس از تماشاي اثر به قضاوت نشست. البته انتخاب بازيگران شناخته شده با توانايي هاي ارايه طنز و فانتزي نگاه اين کارگردان به گيشه را نشان مي دهد.
    "اتوبوس شب" اثر کيومرث پوراحمد ديگر فيلم دفاع مقدسي جشنواره امسال است. داستان اين فيلم درباره تعدادي از نيروهاي ايراني است که اسير عراقي گرفته اند و مي خواهند آنها را با اتوبوس به سمت نيروهاي خودي ببرند. محمدرضا فروتن و خسرو شکيبايي بازيگران اصلي اثر هستند.
    پوراحمد از معدود کارگردانهاي ايراني است که ساخت فيلم در ژانرهاي مختلف سينمايي را تجربه کرده است. هر چند بسياري از مخاطبان، وي را به خاطر ساخت مجموعه تلويزيوني "قصه هاي مجيد" مي شناسند، ولي اين کارگردان در عرصه کمدي، اجتماعي، ملودرام فيلم ساخته و اکنون در ژانر دفاع مقدس صاحب تجربه شده است. آخرين فيلم هاي اين کارگردان "گل يخ" و "نوک برج" است که در هر دو اثر با فاصله چند ماه در سال 84 اکران شدند.
    پوراحمد هر چند آثارش همواره در گروه سينماي بدنه جاي مي گيرد، اما با شيوه خاصي از ارايه فانتزي و بيان ساده واقعيت ها ارايه مي شود که همين مسئله آثار او را از نوعي صميميت برخوردار مي سازد. اگر اين فيلم به سبک کارگردان نزديک باشد، بايد انتظار اثري اجتماعي با مفاهيم دفاع مقدس را داشت. چون معمولا" اين کارگردان نوعي بيان غير مستقيم را براي ارايه آثار خود انتخاب مي کند.
    فيلم "پاداش سکوت" ساخته مازيار ميري درباره زندگي و نحوه شهادت رزمندگاني است که نام آنها روي کوچه و خيابان هاي مختلف شهر قرار دارد. نام يکي از اين شهيدان يحيي است که جان، آبرو و آينده زندگي اش را مي گذارد تا يازده نفر از افراد گردانش زنده بمانند. پرويز پرستويي، آتيلا پسياني، پريوش نظريه، رضا کيانيان، جعفر والي، مهتاب کرامتي، سيما تيرانداز و فرهاد اصلاني بازيگران فيلم هستند.
زماني که ميري پس از ساخت چند فيلم کوتاه به فعاليت در زمينه توليد آثار بلند سينماي رو آورد و در سال 79 فيلم "قطعه ناتمام" را ارايه کرد، کمتر کسي مي توانست حدس بزند که وي در مدت زمان کوتاهي به سبک و سياق خاصي در زمينه فيلمسازي دست پيدا کند. فيلم نخست او، تصويري از فعاليت براي پيدا کردن نواهاي گمشده موسيقي خراساني است که از نظر هنري و مخاطب عام چندان مورد توجه قرار نگرفت.
    اما ارايه فيلم "به آهستگي" به عنوان دومين تجربه توليد، گرايش اين کارگردان به ارايه مسايل و موضوع هاي اجتماعي با نگاهي عميق و موشکافانه را نشان داد. البته ميري همواره سعي مي کند آثار خود را با برخي مولفه هاي تجاري پيوند بزند تا اثرش مورد توجه مخاطب نيز قرار بگيرد، اما بيان ساده واقعيت ها تماشاي آثار او را براي مخاطب دلنشين مي کند. هر چند فيلم قبلي او به خاطر پايين بودن ريتم با مشکل برقراري ارتباط گسترده با مخاطبان مواجه شد.
    "دست هاي خالي" کار جديد ابوالقاسم طالبي است. داستان فيلم درباره زندگي زن شهيدي است که مي خواهد زندگي جديدي آغاز کند، اما دخترش در برابر اين تصميم مي ايستد. خسرو شکيبايي، مريلا زارعي، فاطمه گودرزي و زهرا داودنژاد تعدادي از بازيگران اصلي فيلم هستند.
    طالبي جزو کارگردان هايي است که آثارش همواره با مسايل سياسي و روز اجتماعي پيوند داشته است. "ويرانگر" نخستين ساخته وي به مسايل ضربه زدن به نظام جمهوري اسلامي توسط صهيونيست ها اشاره دارد. "آقاي رئيس جمهور" در دوره اي ساخته مي شود که بحث جناح هاي مختلف سياسي به شکل جدي در کشور مطرح است و فعاليت مطبوعات در جامعه گسترش خاصي پيدا مي کند. "نغمه" به مسئله فراموشي جانبازان در جامعه اشاره مي کند و اينکه توجه به مادي گرايي و سياست زدگي جاي آن را گرفته است.   "عروس افغان" زماني ساخته مي شود که شرايط کشور افغانستان بيش از پيش دچار تغيير و تلاطم است و "جنگ کودکانه" به مسئله حمله امريکا به عراق اشاره دارد.
    البته طالبي همواره در کنار طرح مسايل سياسي سعي کرده است تا اثرش پيوندي با اجتماع داشته باشد و با استفاده از بازيگران شناخته شده در راه برقراري و ارتباط فيلم هاي خود با مخاطب عام تلاش مي کند. هر چند در اين زمينه کمتر موفقيت به دست آورده است. البته فيلم "نغمه" با آنکه اثري در ژانر دفاع مقدس محسوب مي شود، به مدد بازي بسيار خوب حسين ياري در به دست آوردن گيشه هم موفق بود و به نظر مي رسد اين کارگردان در ژانر دفاع مقدس موفقتر است. اما دو اثر آخر وي، بيشتر مناسب مديوم تلويزيون بود تا آنکه اثري سينمايي با کارکردهاي اجتماعي گسترده محسوب شود.
    محمدحسين لطيفي امسال با فيلم "روز سوم" در جشنواره حضور دارد که داستان آن روايت آخرين روزهاي مقاومت در بخش غربي خرمشهر در سال 59 است. داستان درباره سميره و رضا، خواهر و برادري است که همراه ساير نيروهاي مردمي خرمشهر از شهر دفاع مي کنند. جنگ و گريز شرايطي را به وجود مي آورد که سميره در حلقه محاصره دشمن مي ماند و رضا و همرزمانش براي نجات سميره از دست دشمن تلاش مي کنند. حامد بهداد، پوريا پورسرخ، باران کوثري، برزو ارجمند، شهرام قائدي و مهدي صباحي بازيگران فيلم هستند.
لطيفي از آن دست کارگردان هايي است که به فعاليت در يک ژانر خاص اعتقادي ندارد و خود را هيچ وقت به شيوه داستاني خاصي محدود نمي کند. او از ساخت فيلمي حادثه اي با عنوان "سرعت" کارش در سينما را آغاز کرد. دو فيلم بعدي او در ژانر اجتماعي و کمدي قرار داشت و آخرين ساخته اش اثري در ژانر وحشت محسوب مي شود. البته لطيفي فعاليت در تلويزيون را به شکلي جدي تجربه کرده است و امسال با سريال "صاحبدلان" در ماه مبارک رمضان خود را بيشتر به مخاطبانش شناساند. آخرين فيلم او درعرصه دفاع مقدس است و بدون ترديد با ساخته هاي قبلي او بسيار تفاوت دارد.
    فيلم "سنگ کاغذ قيچي" به کارگرداني سعيد سهيلي از ديگر آثار ژانر دفاع مقدس جشنواره است که مضموني اجتماعي دارد و قصه تعدادي از رزمندگان در شرايط حاضر را بيان مي کند. امين حيايي، شهرام حقيقت دوست، حديث فولادوند، نيلوفر خوش خلق و جمشيد هاشم پور در اين فيلم بازي مي کنند.
سهيلي نوعي تقسيم بندي از نظر مضموني در آثارش ديده مي شود. وي ابتدا با ساخت فيلم "مردي شبيه باران" آغاز مي کند که در ژانر جنگي است. فيلم دوم او نيز در همين گونه قرار دارد. اما پس از آن سه فيلم با مضمون اجتماعي مي سازد. اين کارگردان در دوره سوم فيلمسازي اش، سال گذشته با ساخت "تارا و تب توت فرنگي" دوباره به سينماي دفاع مقدس باز مي گردد. اين فيلم با آنکه تعداد زيادي بازيگر شناخته شده سينماي ايران را به کار مي گيرد، اما در عمل از کيفيت چنداني برخوردار نيست و حتي در جذب گيشه هم موفق نمي شود.
    "مثل يک قصه" اثر خسرو سينايي، داستاني از جنگ تحميلي را روايت مي کند. در آن از بازيگران حرفه اي و ناشناس بومي استفاده شده و سليمه رنگزن تنها بازيگر حرفه اي فيلم محسوب مي شود. داستان فيلم زندگي يک سرباز عرب را بيان مي کند که هنگام هجوم عراقي ها به کشورمان در جنوب کشور مشغول خدمت است.
    نام سينايي از ابتداي فعاليتش در عرصه فيلمسازي با مستند پيوند خورده است. وي از زماني که به عنوان کارمند تلويزيون به فعاليت مي پردازد، در ساخت آثار مستند توانايي خاصي از خود نشان مي دهد. اين شرايط براي وي سبکي خاص به همراه مي آورد که حتي در فيلمهاي داستاني نيز از آن استفاده مي کند. اين کارگردان از سال 58 تاکنون 10 فيلم ساخته است که برخي از آنها مستند و تعدادي ديگر مستند - داستاني بوده اند و "عروس آتش" که در سال 78 ساخته شده است، تنها اثر کاملا" دراماتيک وي محسوب مي شود. هر چند اين فيلم نيز بر اساس تحقيقات و مستندات ارايه شده است و همچنان پايبندي فيلمساز به واقعيت ها را نشان مي دهد.
    سينايي سال پيش با فيلم "گفتگو با سايه" در جشنواره فجر حضور داشت که روايتي از زندگي و مرگ صادق هدايت است. در اين اثر وي ساختار تازه ايي براي بيان واقعيت هاي زندگي يک نويسنده را ارايه مي کند که همين نوجويي و تفاوت هاي اساسي آن با سينماي قصه گو، اکران عمومي فيلم را تاکنون به تعويق انداخته است. فيلم "مثل يک قصه" نخستين تجربه اين فيلمساز در ژانر دفاع مقدس محسوب مي شود و بدون شک اگر وي همچنان به سبک خاص روايتي خود و ارايه واقعيت هاي مستند وفادار بماند، مي توان خلق اثر قابل تاملي در عرصه دفاع مقدس را انتظار داشت.
انتهای پیام /