نگاهي به «فرش ايراني»

اثري ارزشمند و ماندگار در سينماي ايران

فيلم "فرش ايراني" که حاصل تلاش تعدادي از کارگردان‌هاي شناخته‌شده سينماي ايران است، به عنوان اثري ماندگار مي‌تواند بخشي از ويژگي‌هاي دستبافته ايراني را به مخاطبان تمام کشورهاي جهان انعکاس دهد.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، تاکنون فيلم هاي زيادي در خصوص فرش و اين هنر ـ صنعت به وسيله کارگردان هاي ايراني ساخته شده که هر کدام ارزش و جايگاه خاص خود را داشته اند، اما اينکه 15 فيلمساز ايراني که همگي جزو چهره هاي شناخته شده محسوب مي شوند به اين شکل کنار هم جمع شوند و يک موضوع را انعکاس دهند، تاکنون اتفاق نيفتاده بود. مهمتر اينکه متولي اين امر مرکز ملي فرش ايران بوده است.
    نکته بسيار مهم اينکه اين مرکز خود مسئوليت ساخت فيلم را عهده دار نشده، بلکه با دعوت از رضا ميرکريمي به عنوان تهيه کننده برنامه ريزي هنري را بر عهده يکي از دست اندرکاران سينماي ايران مي گذارد تا اين فيلم از وجه سفارش صرف خارج شود و وجوه هنري و جذابيت بصري داشته باشد. در اين ميان فعاليت منوچهر محمدي به عنوان مجري طرح که در دعوت و هماهنگ کردن روند توليد کارگردان هاي اين پروژه نقش مهمي ايفا کرده، ارايه چنين اثري را ميسر کرد.
    فيلم سينمايي "فرش ايراني" جدا از ارزش هاي مفهومي و معنوي که در خود دارد، از يک ويژگي مهم ديگر نيز سود مي برد؛ اينکه کارگردان ها آثار خود را به گونه اي توليد کردند که به هيچ وجه شبيه همديگر نيست و در عين حال سبک خاص هر فيلمساز به خوبي در فيلم نمايان شده است. اين موضوع از اهميت زيادي برخوردار است. چون مخاطب مي تواند به فراخور نگاه و شرايط ذهني خود با هر کدام از اين آثار که خود علاقمند است، احساس نزديکي کند و همچنين حضور و نقش سازنده اثر را به مفهوم واقعي کلمه لمس نمايد. اين موضوع به خصوص در جلب نگاه مخاطبان خارجي که اين کارگردان ها را مي شناسند و حتي آنهايي که علاقمند به آشنايي با آثار سينماگران ايراني هستند، نقش بسيار موثري دارد.
    "فرش عشايري" به کارگرداني بهروز افخمي که با موسيقي کيوان هنرمند، تدوين ايمان کارجو و صداگذاري محمدرضا دلپاک توليد شد، آخرين ساخته اين مجموعه است که البته هنگام پخش در راس آن قرار دارد. اين فيلم روايتي از ارزان قيمت بودن فرش هاي چيني و پاکستاني در بازارهاي جهاني به خاطر ارزان بودن کارگر است که به بازار جهاني فرش ايراني لطمه مي زند. اين فيلم با استفاده از نريشن و ارايه تصاوير مراحل مختلف توليد فرش ارايه شده است.
    "مشترک مورد نظر در دسترس نيست" ساخته رخشان بني اعتماد با تصويربرداري محمود کلاري و تدوين نيما حسندوست ارايه شده است. اين فيلم داستان جواني را بيان مي کند که ادعاي طراحي و توليد يک فرش سه بعدي را دارد که تنها نمونه توليد شده به اين شکل است. اين فرش بر اساس طرحي از سردر مسجد امام بافته شده است. در ادامه داستان مشخص مي شود جوان دروغ گفته بود و طراحي، بافت و سرمايه گذاري فرش به وسيله شخص ديگري در اصفهان انجام شده است. اين فيلم به مسئله بي توجهي به انجام کارهاي هنري در زمينه قالي بافي کشور اشاره مي کند.
    "قالي سخنگو" کاري از بهرام بيضايي است. اين فيلم متني شعرگونه دارد و به نمادهاي کهن موجود در فرش هاي ايراني اشاره مي کند که از چند سال گذشته تا امروز در آثار بافندگان فرش ايراني مورد استفاده قرار گرفته است. نريشن با نوايي که شبيه خواندن نيايش هاي کهن است، در فيلم عرضه مي شود. محمدرضا درويشي موسيقي اين فيلم را ساخته و فيلم با طراحي لباس توسط شيوا رشيديان و تدوين سهيل خوشاب ارايه شده است.
    "گره‌گشايي" اثر جعفر پناهي که با استفاده از تعداد زيادي هنرور ساخته شده، روايت يک سرباز را روايت مي کند که همراه با خواهر خود براي گرو گذاشتن فرش قديمي مادربزرگ خود و گرفتن وام از بانک کارگشايي اقدام مي کنند. آنها پول را براي تامين هزينه جهيزيه خواهر کوچکترشان لازم دارند که بايد به زودي به خانه بخت برود. در اين ميان سرباز تلاش مي کند تا به طريقي نظر ارزياب را براي گرفتن وام بيشتر جلب کند. فيلمنامه اين اثر به صورت مشترک توسط پناهي و شادمهر راستين نوشته شده و محمود کلاري تصويربردار، اصغر شاهوردي صدابردار و محمدرضا دلپاک صداگذار فيلم هستند.
    "فرش زمين" ساخته اي از کمال تبريزي در اين فيلم بلند است. اين اثر با نگاهي به نقش و نگارهايي که عنصر اصلي فرش هاي ايراني را تشکيل مي دهد و نمايي از طبيعت است، به مسئله توجه طراحان و بافندگان فرش به محيط اطرافشان مي پردازد. اين فيلم با نمايي از يک دشت گل به پايان مي رسد. محمدرضا سکوت تصويربردار، نيما حسندوست تدوينگر و سيامک نيازي صدابردار فيلم هستند.
    "فروشي نيست" به کارگرداني سيف اله داد به نوعي اعتراض فيلمساز نسبت به حمله مغول ها به ايران است و اينکه در مورد جنايت ها و غارت اين قوم مطالب زيادي گفته شده، اما هيچ اشاره اي به آتش زدن فرش هاي ايراني در تاريخ وجود ندارد. داستان فيلم به رابطه زن و مردي مي پردازد که مرد براي ازدواج با زن تلاش مي کند. بيشتر تمرکز تصاوير اين فيلم بر آتش گرفتن فرش قرار گرفته است. حسين اسکندري و مينا راستي بازيگران، محمد داودي تصويربردار، فرهاد ويلکيجي طراح صحنه و لباس و رضا رستگار طراح جلوه هاي ويژه فيلم هستند.
    "فرمايش آقاسيدرضا" اثري از مجتبي راعي با تصويربرداري حسين جعفريان، تدوين نيما حسندوست و بازي مليکا جانثاري، حسين مقيمي و رمزعلي دادور است که روايت مردي به نام سيدرضا روايت مي کند که سفارش بافت يک فرش را به مردي ايلياتي داده است. اما زماني که به روستا مي رسد، دختري که پس از فوت مادرش فرش را به اتمام رسانده حاضر به تحويل دادن فرش نيست.
    "شازده کوچولو" انيميشني از نورالدين زرين کلک و به عبارتي متفاوت ترين اثر اين مجموعه است. به اين خاطر که به صورت پويانمايي ساخته شده و پيوندي ميان شخصيت کتاب "شازده کوچولو" با فرهنگ ايراني برقرار کرده است. اين فيلم به بافته شدن فرش پرنده و جادويي مي پردازد که شازده کوچولو را به سياره اش مي رساند و در ادامه خيال پردازي اين شخصيت کل سياره اش فرش مي شود. تمامي امور فني اين فيلم را زرين کلک برعهده داشته است.
    "فرش، اسب، ترکمن" توسط خسرو سينايي ساخته شده است. اين فيلم که بر اساس طراحي صحنه و لباس سميرا سينايي ساخته شده، روايتي آهنگين و نمادين از فعاليت چند دختر ترکمن است که هنگام بافت فرش آواز مي خوانند و مراحل مختلف توليد فرش را انجام مي دهند. در اين فيلم اشاره هايي به خاستگاه نقش و نگارهاي فرش عشايري دارد که بسياري از آنها بر اساس فرهنگ و موسيقي و طبيعت اطراف شان شکل مي گيرد. جعفر عليان صدابردار و محمدرضا دلپاک صداگذار فيلم هستند.
    "فرش و زندگي" ساخته بهمن فرمان‌آرا روايتي ساده از تولد، ازدواج، زندگي و مرگ ايراني ها روي فرش دارد. فيلم با نمايي از نقاشي کمال الملک آغاز مي شود که ناصرالدين شاه را در تالار يکي از قصرهايش نشان مي دهد. دوربين روي فرشي متمرکز مي شود که با دقت و زيبايي خاصي در نقاشي ديده مي شود و از همان جا روايت فرمان آرا آغاز مي شود. محمود کلاري تصويربردار، عباس گنجوي و بهمن کيارستمي تدوينگران، مرحوم عبادي آهنگساز و ملک جهان خزاعي طراح صحنه و لباس اين فيلم هستند.
"درخت زندگي" اثري از عباس کيارستمي است که در اين مجموعه قرار دارد. کل فيلم حرکت دوربين روي يک فرش قديمي است که همراه با اين حرکت شعرخواني و موسيقي پخش مي شود. بخشي از شعر و موسيقي استفاده شده در فيلم از مجموعه آهنگ هاي "گل ها" انتخاب و پخش مي شود و در ادامه شعر بافته شده بر حاشيه فرش نيز خوانده مي شود. صداگذاري اين فيلم توسط محمدرضا دلپاک انجام شده است.
    "دست آفريني هديه به دوست" کاري از مجيد مجيدي است که روايت سفر پيرمردي قاليباف است که براي هديه يکي از بافته هايش به تهران مي آيد. ميزبان در خانه نيست و او روي فرش که مي خواهد آن را هديه کند، نماز مي خواند، غذا مي خورد و استراحت مي کند. در پايان، پرندگان روي بخشي از فرش مي نشينند که نقشي از آنها وجود دارد. يونس فرزانه و بهرام شاکري بازيگران، محمد داودي تصويربردار، اصغر نژادايماني طراح صحنه و لباس و محمدرضا دلپاک صداگذاري فيلم را بر عهده دارند.
    "فرشته و فرش" به کارگرداني داريوش مهرجويي قصه اي با بازي ليلا اوتادي است که در آن فرشي يکصد ساله ارايه مي شود. دختري که تمامي خانواده خود را در بم از دست داده است، به خانه اي نزديک منطقه زلزله زده وارد مي شود و حسي دروني او را به ماندن ترغيب مي کند. محمود کلاري تصويربردار، محمدرضا دلپاک صداگذار و فريال جواهري طراح صحنه و لباس فيلم هستند.
    "خاطره، خاطره" ساخته اي از سيدرضا ميرکريمي است. اين فيلم داستان مردي را بيان مي کند که همراه دختر خردسال خود به يکي از شهرهاي کويري براي ملاقات با خانواده اش مي رود. او به اجبار دوربين هندي کم خود را در اختيار دخترش قرار مي دهد تا از اهالي خانواده و اين ديدار تصويربرداري کند و نگاه دوربين در بسياري از صحنه به فرش هاي موجود در خانه است. حميد خضوعي ابيانه تصويربردار، حسن و نيما حسندوست تدوينگران و محمدرضا دلپاک صداگذار فيلم هستند.
    "کپي برابر اصل نيست" اثري از محمدرضا هنرمند است که در آن رضا کيانيان نقش اصلي را ايفا مي کند. مردي که در کشور چين يک کارگاه بسيار بزرگ توليد فرش راه اندازي کرده، دنبال جلب نظر يکي از اساتيد قديمي و هنرمند قاليبافي است که در يکي از شهرهاي کويري کشور زندگي مي کند. فيلم بر اين مسئله تاکيد دارد که فرش ايراني حاصل فرهنگ و ذوق اهالي اين سرزمين است و توليد آن در نقاط ديگر جهان امکانپذير نيست.
انتهای پیام /