رسول‌اف:

سينماي مستند ايران در پژوهش ضعف دارد

نقص آموزش و ضعف پژوهش مانع از حضور موفق سينماي مستند ايران در سطح بين‌المللي مي‌شود.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، محمد رسول‌اف درباره جشنواره سينما حقيقت گفت: ترجيح مي دهم به جاي واژه "حقيقت" از "واقعيت" استفاده کنم. تصور مي‌کنم در جهان نسبيت هيچ چيز در شکل خود کامل و مطلق نيست. اين موضوع درباره وجود واقعيت در فيلم‌هاي مستند نيز صدق مي کند.
    وي افزود: نمي توان از يک فيلم مستند انتظار داشت دربرگيرنده همه واقعيت باشد. اما واضح است که نقش فيلمساز در اثر به منظور طرح تلقي خود از واقعيت مهم و پرمسئوليت است. به همين دليل بسيار مهم است که فيلمساز از زواياي گوناگون و تا حد امکان غيرمغرضانه و منصفانه با وقايع روبرو شود. با اين شرايط مي توان گفت در بهترين حالت در يک فيلم مستند کوشش نتيجه بخش فيلمساز براي ارائه تصويري واضح‌تر از واقعيت موضوع مورد نظر است.
    اين فيلمساز در ادامه گفت: فکر مي کنم واقعيت در هر اثر مستند کم و بيش تحت نفوذ زاويه ديد و نگاه مستندساز قرار دارد. اما يک اثر مستند نبايد حاوي واقعيتي مجهول و دورغين باشد. به طور طبيعي دست کم به دليل ماهيت محدود کادر تصوير رفتار فيلمساز با واقعيت به واسطه ابزارش گزينشي است. درست از همين نقطه است که نقش مستندساز در کمرنگ نمودن محدوديت‌هاي ابزاري و خلق دنياي هر چه نزديکتر به واقعيت از زاويه نگاه خود اهميت مي يابد.
    کارگردان "جزيره آهني" درباره نگاه تلخ و اميدوارانه در مستند گفت: نمي توان براي فيلمسازان تعيين تکليف کرد که از چه زاويه و با چه انديشه يا هر پيش شرط ديگر به واقعيت نگاه کنند. چرا که در شکل گيري يک اثر مستند پيش از آنکه فيلمساز با نگاه خود روي واقعيت تاثير بگذارد اين واقعيت است که روي انديشه، درک يا احساس فيلمساز تاثير گذاشته است. حاصل اين ارتباط دوسويه هر چقدر عميق تر، بي واسطه تر و مبتني بر آگاهي مستندساز از موضوع باشد، در صورت داشتن ساختار فني مناسب برجسته تر و قابل توجه تر خواهد بود.
    وي ادامه داد: بنابراين بدون شک حاصل برخورد مستندسازان مختلف با يک موضوع واحد توليد آثار متنوع و مختلفي است که بسته به تعامل ميان فيلمساز و موضوع ممکن است تلخ، نااميدکننده، اميدوارکننده و ... باشد. آزادي انديشه و عمل فيلمساز را براي طرح دغدغه هايش خصوصا در زمينه آثار مستند ضروري مي دانم.
    رسول اف در رابطه با نقش سينماي مستند در جهاني شدن سينماي ايران گفت: نقش سينماي مستند به مفهوم عام در فراهم کردن زمينه هاي ساختاري براي سينماي داستاني ايران که در جهان آن را به عنوان نئورئاليسم ايراني مي شناسند غيرقابل انکار است. با اين همه اين ساده انديشي است که اين تاثير را به حساب سينماي مستند ايران و توليدات داخلي بگذاريم. فارغ از موفقيت هاي سينماي داستاني در جهان، سينماي مستند ايران در ميان انبوه توليدات ديگر کشورهاي صاحب سينماي مستند هنوز جايگاهي در خور توان بالقوه خود نيافته است.
    وي خاطرنشان ساخت: دلايل زيادي از جمله نقص آموزش و ضعف پژوهش را براي اين ناکامي مي توان شمرد، اما دو دليل از نظر من موانع ريشه اي و جدي تر را به وجود آورده اند. نخست در شرايطي که برخي مميزي‌ها بر ساختار فرهنگي و سياسي ايران حاکم است نمي‌توان انتظار داشت محصولات توليد شده در چرخه سينماي مستند از وضع موجود فراتر رود. به اين ترتيب نقش پويا، کاوشگر و آگاه‌کننده فيلم مستند براي طرح و نقد بسياري از مضامين در سينماي مستند ايران به طور کلي منتفي است. حتي اگر فيلمسازي خطر عبور از خطوط قرمز حاکم را به جان بخرد حاصل چنين کاري انزواي آن فيلم و چنين فيلمسازي است.
    وي با اشاره به حمايت تلويزيون از سينماي مستند گفت: از سوي ديگر دولتي بودن تلويزيون به عنوان مهم ترين بازار فيلم مستند و فضاي گلخانه اي حاکم بر آن موجب توليد آثاري سخيف جز مواردي معدود مي شود. در چنين شرايطي بايد پذيرفت که آن بخش از سينماي داستاني ايران که تجربه حضور بين المللي را از سر گذرانده بيشتر به تجارب فيلمسازان در انتخاب فرم هاي مناسب براي آثارشان متکي است تا به دريافت تجربه اي از ماحصل توليدات سينماي مستند ايران.
    اين کارگردان درباره برگزاري جشنواره سينما حقيقت گفت: براي ارزيابي نتايج چنين حرکت فرهنگي ارزنده اي به زمان بيشتر نياز داريم. اما در همين مدت زمان کم و با وجود ترديد نسبت به عملکرد بخش دولتي در عرصه فرهنگ در جريان برگزاري اين جشنواره نشانه هايي از کوشش خردمندانه براي حرکت به سوي تغيير در برخورد با ديدگاههاي متفاوت از جو حاکم و ايجاد بستر طرح انديشه هاي گوناگون ديده ام که در همين حد اندک هم مرا شگفتزده کرده است.
    وي خاطرنشان ساخت: بي ترديد سماجت و پشتکار مدير مرکز گسترش سينماي مستند و تجربي و ديگر همکارانشان در اين حرکت هسته اصلي جريان محسوب مي شود. آرزو مي کنم اين نخستين گام ها از بالاترين سطوح مديريت فرهنگي کشور چنان درک و حمايت شود که پس از تثبيت و تعميق آن بتوان درباره تاثيرات اين جشنواره بر جريان سينماي فرهنگي کشور بحث و تبادل نظر کرد.
    محمد رسول اف در اولين دوره برگزاري جشنواره سينما حقيقت با فيلم مستند بلند "باد دبور" در بخش مسابقه حضور دارد. اين مستند که ساخت آن يکسال و نيم طول کشيده، درباره جريان زندگي زيرزميني آدم هايي است که تلاش مي کنند محدوديت وضع شده درباره ابزارهاي نوين ارتباطي را براي مصرف کننده برطرف کنند. رسول اف در اين فيلم نفوذ رسانه هاي ارتباطي را در شهرهاي ايران به تصوير کشيده است.
    از ديگر عوامل مستند "باد دبور" مي توان به نويسنده، محقق، تدوينگر و کارگردان: محمد رسول اف، مدير تصويربرداري: رضا جلالي و صدابردار: محمد مختاري اشاره کرد. اين فيلم روزهاي سه شنبه و پنجشنبه در سينماهاي فلسطين و قيام به نمايش درآمد.
انتهای پیام /