افزايش سيمرغ‌ها بر ارزش و اعتبار جشنواره فيلم فجر نمي‌افزايد

بردن سيمرغ جشنواره فيلم فجر سال‌ها از مهمترين انگيزه‌هاي فيلمسازان بوده، اما با افزايش تعداد آنها به 40 به نظر مي‌رسد ديگر نتوان بردن سيمرغ را براي فيلمسازان رسيدن به قله دانست و همين ارزش و اعتبار جشنواره فجر را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، بر اساس مقررات بيست و هفتمين جشنواره فيلم فجر امسال 40 سيمرغ بلورين به برگزيدگان اهدا مي‌شود. اين رويکرد از جشنواره پارسال ديده شد؛ جايزه بهترين فيلم از نگاه ملي در قالب سيمرغ زرين به "فرزند خاک" اهدا شد و اهداي پلاک طلايي به مستند "هفت رخ فرخ ايران" نشاندهنده تمايل مديران جشنواره به طولاني‌تر کردن فهرست جوايز بود.
اين ديدگاه امسال به شکلي کاملاً جدي نمود پيدا کرده است. با اعلام قوانين جشنواره فيلم فجر مشخص شد 40 سيمرغ در جشنواره امسال اهدا خواهد شد و همين مسئله واکنش‌هايي را از سوي اهالي سينما در پي داشت. اغلب سينماگران معتقد بودند اين افزايش‌ها موجب کاهش ارزش و اعتبار جايزه جشنواره مي‌شود و برخي نيز آن را وسيله‌اي براي تقدير از تمام آثار خوب دانستند.
تعداد سيمرغ‌هاي جشنواره فيلم فجر در سال 87 نسبت به سال گذشته پنج عدد افزايش داشته است و در مورد بخش سينماي ايران نيز امسال 10 سيمرغ بيشتر از 10 سال قبل يعني زماني که جشنواره فيلم فجر دوران اوج خود را سپري مي‌کرد و ورود به آن اعتباري براي سينماگران محسوب مي‌شد، اهدا مي‌شود.
پنج سيمرغي که به جشنواره بيست و هفتم اضافه شده در بخش‌هاي ويدئوسينما دو سيمرغ، فيلم اول و دوم يک سيمرغ و بخش مهمان دو سيمرغ است. ويدئوسينما امسال براي نخستين بار در جشنواره جاي گرفته و به نظر مي‌رسد لزوم ايجاد آن با افزايش تعداد فيلم‌هاي تلويزيوني که در سال‌هاي اخير راهي جشنواره فيلم فجر مي‌شدند احساس شده است.
قضاوت درباره اين فيلم‌ها که در گذشته در کنار فيلم‌هاي سينمايي ارزيابي مي‌شدند رقابتي نابرابر بود که به نظر با اختصاص بخشي مستقل به آن حرکتي در جهت نظم‌دهي بيشتر به جشنواره است. اما اهداي همان سيمرغي که به برترين فيلم بلند سينمايي تعلق مي‌گيرد به آثار اين بخش مسئله‌اي است که مي‌تواند مورد بحث قرار بگيرد.
در بخش مهمان نيز دو سيمرغ اهدا مي‌شود. بخش مهمان جشنواره فيلم فجر محلي براي نمايش فيلم‌هايي بوده که يا به دليل مغايرت شرايط فيلم با قوانين بخش مسابقه يا مناسب نبودن کيفيت براي نمايش در اين بخش در بخشي جنبي پخش مي‌شدند. در سال‌هايي که تعداد فيلم‌هاي قابل توجه سينماي ايران چندان زياد نيست، مديران جشنواره دو جايزه به آثار بخش مهمان اختصاص داده‌اند.
نکته قابل توجه در اين بخش اهداي همان سيمرغ بلورين به برگزيده‌ها است و فردي که فيلمش به بخش مسابقه جشنواره هم راه نيافته مي‌تواند سيمرغ بلورين بگيرد. ظاهرا تنها سيمرغي که به درستي به جشنواره امسال اضافه شده سيمرغ بهترين فيلم دوم است که زمينه کشف استعدادهاي جوان و تازه را فراهم مي‌کند و باعث مي‌شود فيلمساز با انگيزه بيشتر مسير خود را ادامه دهد.
در شرايطي که مديران جشنواره بيست و هفتم فيلم فجر به اين نتيجه رسيده‌اند که بهتر است براي اعتلاي سينماي ايران تعداد سيمرغ‌ها را افزايش دهند، حدوداً 10 سال قبل اتفاقاً براي رسيدن به همين هدف مديران جشنواره تعداد سيمرغ‌ها را کم کردند و در دوره هجدهم فقط يک سيمرغ در بخش صدا اهدا شد.
در آن دوره تصميمي مبني بر کاهش سيمرغ‌ها در بخش‌هايي که مي‌توان به طور جمعي با ساير اجزا آن را مورد بررسي قرار داد اتخاذ شده بود. همچنين سيمرغ‌هاي بلورين بخش عکس، آنونس و پوستر نيز در مقطعي از ميان جوايز جشنواره فيلم فجر حذف شد. آزمايش آن سال‌ها چندان موفق نبود و در نتيجه روندي معکوس آغاز شد و آن هم افزايش سيمرغ‌ها بود.
افزايش سيمرغ‌ها نيز در چند جنبه اتفاق افتاد. در يک بعد سيمرغ‌هايي که در بخش‌هاي قديمي جشنواره اهدا مي‌شد افزايش يافت و در بعدي ديگر جشنواره فيلم فجر که مسير تعريض خود را آغاز کرده بود، براي هويت بخشيدن به بخش‌هاي جديد نيازمند جايزه و سيمرغ بود و به اين شکل هم تعدادي سيمرغ جديد به جمع جوايز پيوستند.
هر چند در دوره‌اي برخي با اضافه شدن بخش‌هاي تازه به جشنواره فيلم فجر از جمله معناگرا و مسابقه سينماي آسيا اعتراض کردند و اظهار داشتند که رويکرد چاق کردن جشنواره موجب کاهش کيفيت آن خواهد شد، اما اين بخش‌ها در جشنواره ماندگار شدند و چنين مشاهده مي‌شود که جشنواره فجر همچنان در اين جهت راه خود را ادامه مي‌دهد.
منتقدان اين جريان اهميت جشنواره فيلم فجر را در گسترگي آن نمي‌دانند و معتقدند تمرکز بيشتر روي بخش‌هاي موجود و جوايز اصلي مي‌تواند جايگاه و کيفيت جشنواره را ارتقا دهد. از آنجا که جشنواره فجر عرصه‌اي براي مقايسه و ارزيابي توليدات يکساله سينماي ايران و هدف آن علاوه بر جهتدهي‌هاي موضوعي بالابردن کيفيت توليد است، جايگاهي ويژه در سينماي ايران دارد.
اما اين مسير تجربي که طي 26 سال برگزاري جشنواره فيلم فجر در بخش جوايز طي شده نشان مي‌دهد که اين جشنواره نيازمند بررسي علمي تاثيرات، اهميت و اهداف آن بر سينماي ايران است تا در اين قالب تعريف شود که جشنواره فجر براي آنکه برنامه‌هاي خود را عملي کند به 40 سيمرغ بلورين نياز دارد يا نه.
جشنواره فيلم فجر در مسيري قرار گرفته که به تلقي برگزارکنندگان سير رشد است و به نظر مي‌رسد جشنواره‌اي در اين قالب براي ارتقاي خود جشنواره‌هاي معتبر جهاني را الگو قرار دهد. نگاهي به جوايزي که در مراسم اختتاميه اين جشنواره‌ها اهدا مي‌شود نشاندهنده چند ويژگي شاخص است.
اول اينکه تعداد جوايز بين پنج تا 10 است و دوم اينکه تمام برگزيدگان همان جايزه اصلي را دريافت نمي‌کنند. در جشنواره برلين فقط يک خرس طلايي آن هم به بهترين فيلم اهدا مي‌شود. جشنواره کن نيز شرايطي مشابه دارد و فقط يک نفر برنده نخل طلايي است. ونيز هم شير طلا را فقط به بهترين فيلم مي‌دهد و حتي بهترين کارگردان جشنواره شير نقره‌اي مي‌گيرد.
در اين جشنواره‌ها با توجه به تعداد جوايز معمولاً‌ مراسم اختتاميه 30 تا 45 دقيقه است. اين زمان در مقابل اختتاميه جشنواره فجر که گاهي تا چهار ساعت ادامه مي‌يابد، تفکربرانگيز است. به نظر مي‌رسد نگاه حاکم بر جشنواره فيلم فجر کمي است. افزايش تعداد فيلم‌هاي هر بخش و جوايز و به تبع آن زمان اختتاميه همگي دليلي هستند بر اين مدعا.
انتهای پیام /