«وقتي‌همه‌خوابيم»‌ را صددرصد تأييد نمي‌كنم

«بهرام بيضايي» گفت: اين تقسيم‌بندي كه درباره فيلم «وقتي همه خوابيم» كرده‌اند و مي‌گويند «ساختن اين موضوع براي من بد است»، غلط است. اين برچسبي است كه شايد نتوان آن را به راحتي كند اما با اين وجود من اين فيلم را باتوجه به شرايط ساختم و صددرصد آن را تأييد نمي‌كنم.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، نشست رسانه‌اي فيلم سينمايي «وقتي همه خوابيم» با حضور بهرام بيضايي كارگردان اين فيلم و عوامل فيلم پس از پايان نمايش فيلم در سالن شماره سه سينما فلسطين برگزار شد.
    در ابتداي اين نشست كه مجري آن «شهرام جعفري‌نژاد» بود، «بهرام بيضايي» با تصريح بر تأثير ساخته نشدن فيلم «لبه پرتگاه» بر ساخت اين فيلم گفت: اين فيلم بيش از هر اشاره به هر فيلمي، با «حاجي‌آقا آكتور سينما» يكي از اولين فيلم‌هاي تاريخ سينماي ايران ارتباط دارد كه مثل آن به صحنه و پشت‌صحنه سينما مي‌پردازد. اين فيلم سومين قسمت از يك سه‌گانه در مورد سينماست كه اولين قسمت آن «اعتراض» نام دارد، دومي «لبه پرتگاه» و سومي «وقتي همه خوابيم».
    وي افزود: «اعتراض» سال‌ها قبل نوشته شد و انگيزه‌ام از نوشتن آن، مطرح كردن مسئله اعتراض «آذر شيوا» به وضعيت سينما در سال 49 است كه باعث پايان كار او به عنوان يك فيلمساز شد.اهميت اين موضوع براي من از اين جهت است كه من آن موقع كار سينما را شروع كردم متأسفانه فكر مي‌كنم روشنفكري آن زمان، اعتراض آذر شيوا را درك نكرد و فرصتي گران‌بها در آن تاريخ از دست رفت. من حتي فيلمنامه «اعتراض» را به «آذر شيوا» هم نشان دادم اما او از آن خوشش نيامد. البته شايد ديگر فيلمي در مورد فيلمسازي نسازم اما قطعا منشأ هر سه فيلم‌نامه‌اي كه در مورد سينما دارم به «حاجي‌آقا آكتور سينما» بازمي‌گردد.
    «محمدرضا درويشي» آهنگساز اين فيلم نيز در اين جلسه گفت: تجربه كار با بيضايي از زيباترين تجربياتي است كه در كارم داشتم و تا به حال 5 بار تكرار شده است. قطعا بدون ذهن خلاق و كمك‌هاي او نمي‌توانستم موسيقي‌هاي خوبي براي فيلم‌ها بنويسم. در اين پروژه فيلم و موسيقي هر دو مقولات سختي بودند و از «بهرام بيضايي» ممنونم كه چند ماه به من كمك كرد و موسيقي فيلم ساخته شد.
    برپايه اين خبر، «مژده شمسايي» در اين نشست گفت: همه مي‌دانيم سينما كار گروهي است و بازيگران كه ديده مي‌شوند، جلوه خارجي اين كارند. براي همين، از همكاران خوبي كه در فيلم داشته‌ام، تشكر مي‌كنم.
    «شقايق فراهاني» هم بازي در آثار «بهرام بيضايي» را آرزوي خود ناميد و گفت: خوشحالم كه قبل از مرگم در فيلمي از «بهرام بيضايي» بازي كردم.
    «عليرضا جلالي‌تبار» يكي ديگر از بازيگران فيلم گفت: سال 76 با جاروكردن پشت صحنه بيضايي كارم را شروع كردم و هميشه در كارهايش حضور داشتم موقع كار هم بيشتر حواسم به طرز كار «بيضايي» بود و چيزي از بازيگري در اين فيلم، در ذهنم باقي نمانده است.
    «حسام نواب‌صفوي» بازي در اين فيلم را تجربه‌اي گرامي دانست و آن را با يك بار ديگر از فارغ التحصيل شدن در دانشگاه برابر كرد.
    در ادامه «هدايت هاشمي» هم گفت: چند سال است كه از تئاتر به سينما آمده‌ام. فيلم كمتر بازي مي‌كنم اما هميشه اين شانس را داشته‌ام كه در تئاتر و سينما با بيضايي كار كرده‌ام، ولي نمي‌دانم چرا بيضايي هميشه مرا در نقش پيرمرد مي‌خواهد.‌
    در ادامه اين نشست، وقتي يكي از سئوال‌كنندگان موضوع فيلم را موضوعي كم‌ارزش خواند كه در اين حد قابليت پرداختن را ندارد، بيضايي گفت: منتقدان بايد تصميم بگيرند چه پرارزش است و چه چيز كم ارزش و مسئله‌اي نيست كه نتوان در مورد آن صحبت كرد. من هم مي‌توانم بگويم اگر موضوع سينما اينقدر بي‌ارزش است كه نبايد من درباره آن فيلم بسازم، چرا شما درباره اين سينماي كم‌ارزش مي‌نويسيد؟ زماني هم كه فيلم‌هايي با مضامين اسطوره‌اي مي‌ساختم، از منتقدان فحش زياد مي‌شنيدم. سال 56 بعد از «غريبه و مه»، نقدهاي آنها كاري با من كرد كه نتوانستم تا مدت‌ها فيلمي بسازم. منتقدان البته بهتر است توجه داشته باشند زماني كه اين حرف‌ها را مي‌زنند به تبع آن سرمايه‌گذار و تهيه‌كننده هم تمايلي به كار با كارگردان پيدا نمي‌كند. البته چون سينما هنر گراني است، بسياري از كارهايم به همين خاطر در اداره نظارت و ارزشيابي گير كرد و از من خواستند از ساخت آن اعلام انصراف كنم.
    بيضايي گفت: اين تقسيم‌بندي كه درباره فيلم كرده‌اند و مي‌گويند «ساختن اين موضوع براي من بد است»، غلط است. اين برچسبي است كه شايد نتوان آن را به راحتي كند.
    وقتي از بيضايي در مورد ارتباط اين فيلم با مسئله ستاره‌سازي و نقد آن سوال شد، بيضايي گفت: فكر نمي‌كنم. شايد عده‌اي فيلم را غلط فهميده‌اند. فيلم در مورد ستاره‌سازي نيست و اين موضوع تنها بخشي از داستان فيلم است. كسي بازيگر تجاري به دنيا نيامده اما عده‌اي بااستعداد زيادي هم كه دارند در شرايطي تبديل به بازيگر تجاري مي‌شوند و شايد، بايد فرصت به وجود بيايد تا استعدادهاي آنها كشف شود. متأسفانه خط‌كشي‌هاي بازيگران به هنري و تجاري فقط كمك مي‌كند كه اين فضا بهتر حفظ شود.
    بيضايي با اشاره به شرايط نمايش فيلم در سالن سينما فلسطين گفت: گفته مي‌شود صد سال سينما داريم اما اين صد سال سينما در حدي شكننده است كه صداي فيلم من در اين سالن سينما به خوبي شنيده نمي‌شود. ما به كلمات و تصوير و صدا اهميت نمي‌دهيم و به آنها مي‌گوئيم پيش پا افتاده. تا شروع به درست كردن اين مسائل نكنيم، چيزي درست نخواهد شد.
    وي در بخشي ديگر از حرف‌هاي خود گفت: عده‌اي گويا مي‌خواهند من فقط آثار اسطوره‌اي و تاريخي بسازم. من هم آماده‌ام براي هر اثر من مانند؛ «طومار شيخ شرزين» يا «سياوش‌خواني» اگر مجوزي بگيريد، من آن را مي‌سازم اما چقدر بايد براي ساختن يك فيلم صبر كنم؟
    بيضايي تصريح كرد: من اين فيلم را صددر صد تأييد نمي‌كنم اما «وقتي همه خوابيم» بهترين فيلمي است كه در حال حاضر مي توانستم بسازم. فكر كردم در آن حداقل راجع به سينما مي‌توانم صحبت كنم.