نگاهي به زندگي هنري گوهر خيرانديش

شايد اطلاق عنوان يكي از شيرين‌ترين و قوي‌ترين بازيگران زن سينما و تلويزيون ايران به «گوهر خيرانديش» چندان بيراه نباشد! چرا كه او ثابت كرده در هر فيلمي كه بازي مي‌كند علاوه بر پرداخت دقيق شخصيت، به نوعي همدلي تماشاگر را نيز برمي‌انگيزد و كم‌تر كسي است كه با ديدن نقش‌آفريني او لبخندي حاكي از همدلي و رضايت بر لبانش نقش نبندد.

شايد اطلاق عنوان يكي از شيرين‌ترين و قوي‌ترين بازيگران زن سينما و تلويزيون ايران به «گوهر خيرانديش» چندان بيراه نباشد! چرا كه او ثابت كرده در هر فيلمي كه بازي مي‌كند علاوه بر پرداخت دقيق شخصيت، به نوعي همدلي تماشاگر را نيز برمي‌انگيزد و كم‌تر كسي است كه با ديدن نقش‌آفريني او لبخندي حاكي از همدلي و رضايت بر لبانش نقش نبندد. خيرانديش به‌راستي با ريزبيني هرچه تمام‌تر سعي بر آن دارد تا هرچه بهتر از پسِ نقش‌هاي بسيار كه به او واگذار مي‌شود، برآمده و به راحتي هرچه تمام‌تر هم از پسِ تمامي آن‌ها برمي‌آيد؛ از پيرزني روستايي و كارگر «رسم عاشق‌كشي» گرفته تا پيرزن متمول و بدجنس «نان و عشق و موتور 1000»، از زن عصبي و كج‌خلق «زير بام‌هاي شهر» گرفته تا نديمه‌ي زن ناصرالدين‌شاه در «جنگجوي پيروز» و اين همان نكته‌يي است كه باعث شده همواره به عنوان يك بازيگر پرتوان و بااستعداد شناخته شود و حتي عامه‌ي مردم هم او را خيلي دوست داشته و فيلم‌هايش را با جان و دل پيگيري ‌كنند.
گوهر خيرانديش متولد اول شهريور 1333 در شيراز است و همسر مرحوم «جمشيد اسماعيل‌خاني» بازيگر توانا و قهار سينما و تلويزيون كه چند سال پيش دار فاني را وداع گفت. خيرانديش ليسانس بازيگري و كارگرداني از دانشکده‌ي هنرهاي زيباي دانشگاه تهران دارد. از سال 1349 فعاليتش با گروه تئاتر در استان فارس آغاز و از سال 1361 به‌طور جدي و حرفه‌يي وارد عرصه‌ي بازيگري شد. از همان ابتدا بازي‌اش را همگان پسنديدند. او با فيلم «روزهاي انتظار» بازيگري در سينما را آغاز كرد و با فيلم «بانو» خوش درخشيد.

تئاتر، دغدغه‌ي هميشگي
شايد بد نباشد بدانيد كه خيرانديش با اين كه بيش‌تر عمرش را معطوف سينما كرده هنوز هم خون يك تئاتري در رگ‌هايش جريان دارد و خود را يك بازيگر تئاتر مي‌داند.
او در مورد جشنواره‌ي فيلم فجر چنين مي‌گويد: «هميشه جشنواره براي همه اهميت دارد، حالا مي‌خواهد جشنواره‌ي فجر باشد يا هر جشنواره‌ي ديگري، اما مهم‌ترين نكته براي همه اين است كه كارها در اين جشنواره‌ها به داوري گذاشته مي‌شود و اين براي من هم مهم است. شايد باور نكنيد اگر بگويم من هميشه موقع حضور در هر جشنواره‌يي فوق‌العاده هيجان‌زده مي‌شوم. با اين كه اكثراً در جشنواره‌ي فيلم فجر يا نامزد يا برنده‌ي جايزه بوده‌ام، اما هميشه جايزه‌ام را از آدم‌هايي كه موشكافانه كارم را ديده‌اند، گرفته‌ام».
گوهر خيرانديش در آموزشگاه‌هاي مختلف بازيگري به آموزش اين فن به هنرجويان مشتاق مي‌پردازد و اين كار را كاري الهي مي‌داند. او هم‌اكنون يكي از اساتيد ثابت كانون سينماگران جوان است.

معجزه‌اي براي خيرانديش ...
روزهاي آخر شهريورماه بود كه گوهر خيرانديش در روستاي حلب، در حوالي زنجان، مشغول بازي در مجموعه‌ي تلويزيوني «حماسه‌ي آرت» به كارگرداني «بهزاد فراهاني» بود. او در حين فيلمبرداري درد شديدي در ناحيه‌ي شكم داشت. زماني كه به بيمارستان انتقال يافت، متوجه ‌شد كه آپانديسش تركيده است! خيرانديش براي ادامه‌ي درمان سريعاً به تهران آمد. قرار بر اين بود كه پس از درمان ابتدايي مورد عمل جراحي قرار بگيرد. وقتي به منزل انتقال پيدا کرد، به دليل ضعف جسماني زمين ‌خورده و از ناحيه‌ي لگن دچار شكستگي مي‌شود و اين روزها خانه‌‌نشين است. براي اين بازيگر خوب طلب سلامتي داريم. خداوند او را دوباره به سينماي ايران هديه داده است، چرا كه اگر به آپانديس دير رسيدگي شود جان فرد را مي‌گيرد. سلامتي خيرانديش به يك معجزه شبيه بود.

جوايز بازيگري
گوهر خيرانديش تا كنون نامزدي و جوايز بسياري را در جشنواره‌هاي مختلف داخلي و برون‌مرزي از آنِ خود كرده است كه بعضي از آن‌ها عبارت‌اند از:
- نامزد سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مكمل زن براي فيلم زير بام‌هاي شهر (دوره‌ي هشتم جشنواره‌ي فيلم فجر، مسابقه‌ي سينماي ايران، 1368)
- نامزد سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مكمل زن براي فيلم چهره (دوره‌ي چهاردهم جشنواره‌ي فيلم فجر، مسابقه‌ي سينماي ايران، 1374)
- نامزد سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مكمل زن براي فيلم جنگجوي پيروز (دوره‌ي هفدهم جشنواره‌ي فيلم فجر، مسابقه‌ي سينماي ايران، 1377)
- برنده‌ي ديپلم افتخار بازيگر نقش اول زن سال براي فيلم ارتفاع پست (دوره‌ي بيستم جشنواره‌ي فيلم فجر، مسابقه‌ي سينماي ايران، 1380)
- نامزد سيمرغ بلورين بهترين بازيگر زن براي فيلم واكنش پنجم (دوره‌ي بيست‌ويكم جشنواره‌ي فيلم فجر، مسابقه‌ي سينماي ايران، 1381)
- نامزد تنديس زرين بهترين بازيگر نقش مكمل زن براي فيلم ارتفاع پست (دوره‌ي ششم جشن خانه‌ي سينما، مسابقه، 1381)
- بهترين بازيگر نقش مكمل زن سال براي فيلم ارتفاع پست (دوره‌ي هفدهم منتخب نويسندگان و منتقدان، بهترين‌هاي سال، 1381)
- برنده‌ي سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول زن براي فيلم رسم عاشق‌كشي (دوره‌ي بيست‌ودوم جشنواره‌ي فيلم فجر، مسابقه‌ي سينماي ايران، 1382)
- برنده‌ي تنديس زرين بهترين بازيگر نقش مكمل زن براي فيلم واكنش پنجم (دوره‌ي هفتم جشن خانه‌ي سينما، مسابقه، 1382)
- برنده‌ي تنديس زرين بهترين بازيگر نقش مكمل زن براي فيلم دنيا (دوره‌ي هفتم جشن خانه‌ي‌ سينما، مسابقه، 1382)
- نامزد لوح زرين بهترين بازيگر زن براي فيلم ارتفاع پست (دوره‌ي سوم منتخب سايت ايران اكتور، بهترين‌هاي سال، 1382)
- نامزد لوح زرين بهترين بازيگر زن براي فيلم رسم عاشق‌‌كشي (دوره‌ي پنجم منتخب سايت ايران اكتور، بهترين‌هاي سال، 1384)
آخرين جايزه‌يي كه به گوهر خيرانديش اهدا شد تنديس دوازدهمين جشن خانه‌ي سينما براي بازي در فيلم «دعوت» بود كه به دليل مجروحيت نتوانست در اين جشن حاضر شود و به جاي او «مريلا زارعي» با پيغامي از او به همراه دختر گوهر خيرانديش روي صحنه حاضر شد.
زارعي متن پيغام را اين‌طور خواند: «به نام خالق زيبايي‌ها و با سلام به همه‌ي عزيزان حاضر در دوازدهمين جشن سينماي ايران. خدا را شكر مي‌كنم كه تركيدن آپانديسم منجر به مرگم و تداخل آن با جشن خانه‌ي سينما نشد. چندي پيش در روستايي نزديك زنجان هنگام بازي در مجموعه‌ي تلويزيوني حماسه‌ي آرت دچار عارضه شده و متأسفانه دير به بيمارستان منتقل شدم. حالم بد شد و مرا توصيه به استراحت مطلق كردند اما چون هيچ چيز مطلق نيست، زبان و قلم از اين استراحت معاف شد و با قلم سپاسم را به عزيزاني مي‌رسانم كه با نگاهي حرفه‌يي و متر و معيار خود كار ما را داوري كردند. خسته نباشند».

آثار هنري
بعضي از مهم‌ترين فيلم‌هايي كه خيرانديش تا كنون در آن‌ها ايفاي نقش كرده عبارت‌اند از:
روزهاي انتظار (1365)، با من از فردا بگو (1366)، شب حادثه (1367)، شاخه‌هاي بيد (1367)، روز باشكوه (1367)، زير بام‌هاي شهر (1368)، همه‌ي يك ملت (1369)، سايه‌ي خيال (1369)، مدرسه‌ي پيرمردها (1370)، بانو (1370)، يك مرد يك خرس (1371)، لبه‌ي تيغ (1371)، عيالوار (1371)، بوي خوش زندگي (1373)، چهره (1374)، ساغر (1376)، شيدا (1377)، جنگجوي پيروز (1377)، ميكس (1378)، نان و عشق و موتور 1000 (1380)، مرباي شيرين (1380)، دنيا (1380)، ارتفاع پست (1380)، واكنش پنجم (1381)، رسم عاشق‌كشي (1381)، توكيو بدون توقف (1381)، سيزده گربه روي شيرواني (1382)، نقاب (1383)، مكس (1383)، گل يخ (1383)، تردست (1383)، محاكمه (1385)، قاعده‌ي بازي (1385)، خواستگار محترم (1385)، بي‌وفا (1385)، دايره‌‌زنگي (1386)، يك اشتباه كوچولو (1387)، كلانتري غيرانتفاعي (1387)، صندلي خالي (1387) و دعوت (1387) و ...
منبع: نقد سينما ـ شماره 31
مريم بوستاني
 
انتهای پیام /